Հետևեք մեզ նաև Telegram-ում  

Օգոստոսի 4-ին Լիբանանի մայրաքաղաք Բեյրութի նավահագստին և վարչական շրջանի զգալի մասին ծանրագույն վնաս հասցրած ուժգին պայթյունից հետո երկիրը սգո մեջ է: Լիբանանի պաշտպանության գերագույն խորհուրդը Բեյրութն աղետի գոտի է հայտարարել։ Պայթյունի հետևանքով զոհվել է ավելի քան հարյուր մարդ, իսկ հիվանդանոցները լեփ-լեցուն են տուժածներով։ Երկրի վարչապետ Հասան Դիաբը կարգադրել էր հետաքննել պայթյունի պատճառներն ու 48 ժամվա ընթացքում պատասխանատվության ենթարկել մեղավորներին։ Մինչ այդ՝ լրատվամիջոցները և սոցցանցերի օգտատերերը շտապեցին հրապարակել աղետի պատճառների մասին սեփական «հետազոտությունները»։

Համացանցում հայտնվեցին մոնտաժված տեսանյութեր, որոնք իբրև ապացուցում էին պայթյունի՝ հրթիռակոծման հետևանք լինելը։ Ոմանք էլ, հիմնվելով կեղծ տեսանյութերի վրա, հայտարարեցին, թե հրթիռակոծման հեղինակը Իսրայելն է։

Բացառիկ տեսանյո՞ւթ, թե՞ պարզագույն մոնտաժ

Բեյրության հրթիռակոծումը «ապացուցող» տեսանյութերը տարածվեցին facebook-ով, twitter-ով, youtube-ով, այնուհետև՝ հաղորդագրությունների փոխանակման փակ պլատֆորմներով՝ telegram-ով և whatsapp-ով։

Հայկական մեդիատիրությում այն տարածեց IPress.am կայքը, որին հաջորդեցին տեսանյութի կիսումները ֆեյսբուքյան տարբեր խմբերում։

Տարածվող տեսանյութն ու մասնավորպես հրթիռի հայտնվելը կադրում ակնհայտ մոնտաժի արդյունք է։ Դրա օրիգինալ տարբերակը հրապարակվել է օգոստոսի 5-ին՝ Բեյրութի բնակչի կողմից։ Այն արված է Չաֆակա փողոցում՝ ինչը հաստատում է Google Street View-ը։

Հրթիռակոծման նո՞ր ապացույց, թե՞ հերթական մոնտաժ

Լայն տարածում գտած հաջորդ տեսանյութում ևս տեսախցիկն իբրև ֆիքսել էր հրթիռանման օբյեկտ՝ պայթյունից անմիջապես առաջ։ Այս տեսանյութը հայտնվել էր Facebook-ում, 4chan-ում, Reddit-ում, Telegram-ում և ուներ հազարավոր կիսումներ։

Հայկական մեդիատիրույթում այն կրկին շրջանառության դրվեց IPress.am-ի կողմից։ Վերջինս, հղում անելով լիբանանյան իր աղբյուրին, հայտնել էր, որ Բեյրութի հրթիռակոծման նոր ապացույցներ է ձեռք բերել։

Սակայն, ինչպես պարզ դարձավ, այս տեսանյութը ևս ենթարկվել էր խմբագրման, իսկ բնօրինակում որևէ հրթիռ առկա չէր։ Մոնտաժված տեսանյութի մի մասը վերցված էր Մեհսեն Մեքթֆեի թվիթերյան էջից։

Վերջինս CNN-ի հետ զրույցում հայտնել էր, որ նկարահանումն իրականացրել է զբոսանքի ժամանակ։ Նրա խոսքերով՝ տեսանյութը, որտեղ երևում է հրթիռը, կեղծված է։ Այն իր կողմից հրապարակված վիդեոյի մոնտաժված տարբերակն է։  Մեհսենը նշել է, որ գտնվելով դեպքի վայրում՝ որևէ հրթիռ չի տեսել։

Ահա երկու տեսանյութերի իրական և մոնտաժված տարբերակների նկարները՝

Տեսանյութի երկրորդ հատվածում (0։16-0։30 րոպեներին) ևս գործ ունենք մոնտաժի հետ։ Օրիգինալ վիդեոն համացանցում արդեն իսկ տարածված էր, կադրերում կարող ենք տեսնել, որ այնտեղ որևէ հրթիռ չկա։

Տեսանյութը խմբագրելիս՝ կեղծարարներն ամենայն հավանականությամբ օգտվել են ոչ թե տերմոգրաֆիայից, ինչպես իսկզբանե կարծում էին շատերը, այլ «inverting color» էֆեկտից, որն առկա է բջջային հեռախոսներում։